Meten, weten, appels en peren

Ik ben geen aanhanger van het adagium “meten is weten” en ben vaak geërgerd als gezegd wordt: “if you can’t measure it, you can’t manage it”. Ik ben er wel van overtuigd dat het noodzakelijk is dat als je iets wilt weten of managen je start met de omschrijving van wat je wilt “weten” en hoe je dat waarneemt.

---

Weet wat je meet

Daarbij zijn drie vragen behulpzaam:

1. Wat is het?
   Voor je zelf kan dat duidelijk zijn maar als je het opschrijft blijkt dat vaak lastig.
   Daarnaast is het leerzaam te controleren of anderen jouw omschrijving ook herkennen.
2. Wat is daar goed of slecht aan?
   Omschrijf duidelijk wat goed/slecht is aan wat je wilt weten of meten.
3. Wat kan je waarnemen?
   Wat merk je als het goede/slechte heeft plaatsgevonden.

Als je de zaken “definieert” ben je al een aardig eind richting “meten”. Bijvoorbeeld door het aantal keren te tellen dat je het kon waarnemen.

De essentie van de Appel

De tegenhanger van “meten is weten” is de stelling: “je kunt geen appels met peren vergelijken”. Ook van deze stelling ben ik geen aanhanger. Flauw gezegd kan ik wel degelijk appels met peren vergelijken. Ik kan ze vergelijken op prijs per kilo, het gehalte vitamine C, de hoeveelheid vruchtvlees of de houdbaarheid in dagen. Als ik die vergelijking maak kom ik natuurlijk niets te weten van de essentie van de appel of het wezen van de peer, laat staan waarin die van elkaar verschillen.

In mijn optiek is het van belang waarom je iets wilt meten en wat er met de resultaten gebeurt. Als je voor jezelf wilt weten of je goed hebt geslapen is dat want anders dan wanneer van de meting afhankelijk is of een medicijn vergoed wordt, of een bonus wordt uitbetaald.